Potraumatyczny wzrost wśród osób zakażonych wirusem HIV: Badanie podłużne w dwóch perspektywach czasowych (grant NCN PRELUDIUM 19 nr 2020/37/N/HS6/00046)
Zdecydowana większość badań wskazuje, że zdarzenia traumatyczne prowadzą do negatywnych zmian w funkcjonowaniu psychicznym doświadczających ich osób. Najbardziej rozpowszechnionym skutkiem traumy jest zaburzenie po stresie traumatycznym (ang. posttraumatic stress disorder, PTSD). Negatywne konsekwencje traumy są nie tylko intuicyjnie zrozumiałe, ale także bardzo dobrze opisane w literaturze naukowej. Jednak stosunkowo niedawno badacze przenieśli swoją uwagę z intuicyjnie oczywistych, negatywnych konsekwencji traumy na paradoksalnie pozytywne rezultaty doświadczeń traumatycznych, które opisuje pojęcie potraumatycznego wzrostu (ang. posttraumatic growth, PTG).
W tym badaniu chcę zbadać PTG w przypadku szczególnego rodzaju urazu, tj. zmagania się z potencjalnie zagrażającą życiu chorobą somatyczną na przykładzie pacjentów zakażonych wirusem HIV. W szczególności poszukuję czynników psychologicznych i społecznych, które mogą być odpowiedzialne za promowanie tego pozytywnego zjawiska w grupie pacjentów. Badane przeze mnie zmienne obejmują odporność psychiczną jako cechę osobowości, zasoby psychologiczne, stygmat HIV/AIDS i wreszcie dobrostan afektywny związany z doświadczaniem pozytywnych lub negatywnych emocji.
Nowością metodologiczną badania jest połączenie klasycznych badań podłużnych oceny realizowanych za pomocą kwestionariuszy papierowych z tzw. intensywnym badaniami podłużnymi, realizowanymi za pomocą elektronicznych dzienników online. Klasyczne pomiary podłużne będą obejmowały dwa badania kwestionariuszowe odbywające się w odpowiednim odstępnie czasowym. Badania dzienniczkowe zostaną przeprowadzone dla podgrupy uczestników, którzy po wypełnieniu kwestionariuszy papierowych zgodzą się wziąć udział w internetowej części badania. Przez pięć kolejnych dni, od poniedziałku do piątku, każdego wieczoru badani będą otrzymywać za pośrednictwem e-mail hiperłącza, dające im dostęp do skróconych wersji narzędzi badawczych. Taka metoda pozwoli na badanie interesujących nas zmiennych psychologicznych dzień po dniu.
Podsumowując, warto wskazać potencjalne korzyści tego projektu badawczego, zarówno na poziomie poznawczym, jak i stosowanym. Po pierwsze, w oparciu o dostępną literaturę przedmiotu można stwierdzić, że jest to pierwsze badanie PTG mierzone w tak innowacyjny sposób zarówno w ogólnej literaturze PTG, jak i w szczególności wśród osób zakażonych wirusem HIV. Po drugie, znając odpowiedź na pytanie, dlaczego niektórzy pacjenci załamują się w obliczu infekcji HIV, podczas gdy inni wzrastają pod wpływem takiego kryzysu, możliwe będzie opracowanie skutecznych metod pomocy psychologicznej,dedykowanych specjalnie dla takich pacjentów. Wszystkie te czynniki przemawiają na korzyść zarówno wysokich standardów naukowych, jak i znaczenia społecznego wynikającego z realizacji tego projektu badawczego.