Dzięki postępom w medycynie osoby cierpiące na choroby przewlekłe żyją coraz dłużej, choć wyższa oczekiwana długość życia niestety nie zawsze przynosi chorym poczucie szczęścia. Istnieje wielu przewlekle chorych pacjentów, którzy dokonaliby świadomego wyboru między krótszym, bardziej godnym i satysfakcjonującym życiem niż dłuższym, ale naznaczonym większym cierpieniem.

Celem naszego badania było opisanie i porównanie czynników psychologicznych odpowiedzialnych za dobrostan psychologiczny wśród osób zakażonych wirusem HIV. Zakażenie owo związane jest z różnego typu uciążliwościami życiowymi. Ważne zatem, by sprawdzić, które czynniki poprawiają, a które obniżają dobrostan tych osób. Nowatorskim wzbogaceniem naszych badań było dodanie do klasycznych pomiarów podłużnych tzw. analiz dzienniczkowych, które pozwalają uchwycić dynamikę codziennego radzenia sobie ze stresem chronicznym. Połączenie oceny dobrostanu psychologicznego w dłuższej perspektywie z wglądem w przebieg zmian zachowań dzień po dniu umożliwia opisanie procesu zmagania się z chorobą i adaptacji, który zmienia się w czasie. W świetle przeglądu literatury przedmiotu badania takie nie były jeszcze prowadzone wśród osób zakażonych wirusem HIV.

W celu weryfikacji pytań i hipotez badawczych zaprojektowaliśmy badanie podłużne (metoda papierowa) wsparte metodą pomiarów dzienniczkowych (metoda elektroniczna, z wykorzystaniem platformy internetowej). W ramach pomiaru podłużnego zbadaliśmy ok. 200 osób zakażonych wirusem HIV w trzech fazach z odstępem sześciu miesięcy. W ramach pomiarów dzienniczkowych z zrekrutowanej grupy badanych zbadaliśmy podgrupę ponad 100 osób, które dodatkowo przez pięć dni, również w trzech fazach z odstępem sześciu miesięcy, wypełniały odpowiednio zmodyfikowane kwestionariusze (czyli nasze narzędzia badawcze) za pomocą platformy internetowej.

Osoby badane wypełniały komplet narzędzi badawczych złożony z:

- ankiety zawierającej pytania o zmienne demograficzne i kliniczne;

- kwestionariusza WHO Quality of Life-BREF (WHOQOL-BREF, w polskiej adaptacji Jaracz i wsp., 2006);

- kwestionariusza Satisfaction with Life Scale (SWLS, w adaptacji Juczyńskiego, 2001);

- kwestionariusza PANAS-X (w adaptacji Kroka, 2009);

- kwestionariusza NEO-FFI (w adaptacji Zawadzkiego i wsp., 1998);

- kwestionariusza MINI-Cope (adaptacja: Ogińska-Bulik, Juczyński, 2009, dodatkowo wzbogacona o precyzyjniejszy pomiar w obszarze radzenia sobie skoncentrowanego na emocjach);

- Berlińskich Skal Wsparcia Społecznego (BSSS, w adaptacji Łuszczyńskiej i wsp., 2006).

W części pomiarów dzienniczkowych zastosowaliśmy zmodyfikowane i skrócone wersje kwestionariuszy do pomiaru:

- stanu emocjonalnego (pozytywne i negatywne emocje);

- strategii radzenia sobie ze stresem (skoncentrowanie na problemie, na znaczeniu i na emocjach, te ostatnie podzielone na radzenie sobie paliatywne, tj. koncentracja na negatywnych emocjach, i salutarne, tj. wzbudzania emocji pozytywnych);

- wsparcia społecznego (wsparcie otrzymywane i dawane oraz satysfakcja ze wsparcia).

Więcej informacji

Chcesz dowiedzieć się więcej na temat naszych badań? Przeczytaj nasze prace z tego obszaru i zapoznaj się z powiązanymi materiałami z badań.

Twoja pomoc na rzecz wzmacniania dobrostanu osób żyjących z HIV

Chcesz zbadać własny dobrostan psychologiczny i jesteś osobą, która żyje z HIV? Zgłoś się do nas i przez wypełnienie poufnej ankiety przyczyń się do podnoszenia rzetelnej wiedzy na temat jakości życia osób zakażonych wirusem HIV.

Dołącz do projektu, którego wyniki pomogą wzmacniać dobrostan osób żyjących z HIV, inspirować specjalistów do rozwoju skutecznych metod wsparcia psychologicznego oraz przyczynić się do lepszego planowania programów pomocy. Zacznij od KLIKNIĘCIA TUTAJ.